Ενα ειλικρινές πορτρέτο της Μυκόνου από το βρετανικό Μέσο που αναδεικνύει τη σύγχυση μεταξύ των ντόπιων για την υπερανάπτυξη του νησιού καθώς χάνει την αυθεντική του ταυτότητα από καλοκαίρι σε καλοκαίρι Protagon Team 5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2022, 19:00 Οι ελληνικοί προορισμοί βρίσκονται συνήθως ανάμεσα στις σελίδες του διεθνούς Τύπου για να κερδίσουν κοσμητικά επίθετα και μια υψηλή θέση στις προτιμήσεις των τουριστικών τους οδηγών λίγο πριν ξεκινήσει η καλοκαιρινή σεζόν. Σήμερα όμως η Ελένα Σμιθ από τον Guardian μεταφέρει στους αναγνώστες της μια διαφορετική, αμφίθυμη, πλην εύστοχη εικόνα ενός εκ των δημοφιλέστερων νησιών της χώρας: της Μυκόνου. Τα νούμερα του ρεπορτάζ είναι δύσκολο να συλληφθούν.
Η Μύκονος φέτος έχει φιλοξενήσει πάνω από ένα εκατομμύριο τουρίστες, ένας αριθμός που πρόκειται να αυξηθεί μέχρι το τέλος της σεζόν. Τον Ιούλιο, μέσα σε μόνο μια εβδομάδα καταγράφηκαν περίπου 220.000 επισκέπτες οι οποίοι εξυπηρετήθηκαν από τους τουλάχιστον 30.000 εργαζόμενους που εργάζονται στις επιχειρήσεις του νησιού. Ανάμεσα στους φετινούς επισκέπτες συγκαταλέγονται διασημότητες βεληνεκούς όπως ο πιο πλούσιος άνθρωπος του κόσμου, Έλον Μασκ, η Αμερικανίδα τραγουδίστρια και τηλεπερσόνα Νικόλ Σέρζινγκερ με τον αρραβωνιαστικό της και πρώην σταρ του ράγκμπι Τομ Έβανς καθώς και ο ποδοσφαιριστής Μο Σαλάχ, ο οποίος ανανέωσε το συμβόλαιο του ― αξίας πάνω από 350 χιλιάδες λίρες την εβδομάδα ― με τη Λίβερπουλ, όσο βρισκόταν για διακοπές στο νησί. «Όλοι θέλουν να ζήσουν τον μύθο τους στη Μύκονο» λέει χαμογελαστός στη δημοσιογράφο του Guardian ο Κωνσταντίνος Κουκάς, δήμαρχος του νησιού. «Η Μύκονος είναι ένα θαύμα. Είναι απλώς μια μικρή πέτρα στο Αιγαίο και έχει καταφέρει να γίνει ένας διεθνής τουριστικός προορισμός που φέρνει δισεκατομμύρια ευρώ σε έσοδα».
Συνεχίζει να μιλά με ενθουσιασμό για μια σειρά συμβολαίων που υπέγραψε το νησί με αεροπορικές εταιρείες της Μέσης Ανατολής, τα οποία εξασφαλίζουν πρόσβαση σε μια νέα αγορά τουριστών από τον Περσικό κόλπο. Η εικόνα που αποκόμισε η Σμιθ από το «νησί των ανέμων» θα φανεί οικεία σε όσους έχουν βρεθεί στη Μύκονο ή έστω έχουν παρακολουθήσει λίγα από τα αμέτρητα κιτρινισμένα ρεπορτάζ που προβάλλονται και τυπώνονται με ευλάβεια τους θερινούς μήνες. Οχήματα με φιμέ τζάμια μεταφέρουν άρτι αφιχθέντες επισκέπτες δημιουργώντας μποτιλιαρίσματα στο οδικό δίκτυο του νησιού, όπως κάθε καλοκαίρι. Η σαμπάνια ρέει άφθονη στα καλά εστιατόρια. Φασιονίστες και TikTok influencers κάνουν παρέλαση στα πλακόστρωτα στενά της Χώρας όσο τα καταστήματα πωλούν υψηλή ραπτική με τη σέσουλα και η πελατεία του διάσημου γκέι στεκιού JackieO’ απολαμβάνει κοκτέιλ στο ηλιοβασίλεμα. Στο ρεπορτάζ της, αντιπαραθέτει αναπαραστατικά τον μικρόκοσμο της γκλαμουριάς και της λάμψης που συνυπάρχει με έναν άλλο κόσμο των προηγούμενων γενιών θρησκευόμενων ντόπιων που μπορεί κανείς ακόμα να εντοπίσει στα παραθαλάσσια καφέ της Χώρας. Remaining Time-0:00 Fullscreen Mute Μαζί με την επιτυχία όμως, η Μύκονος φιλοξενεί πλέον ναρκωτικά, ξέπλυμα μαύρου χρήματος, εκβιασμούς προστασίας και οργανωμένο έγκλημα. Το κάποτε πάμφτωχο νησί που πυροδότησε την τουριστική βιομηχανία της χώρας τη δεκαετία του ‘50, όταν ανακαλύφθηκε από ταξιδιώτες που επισκέπτονταν τη Δήλο — το ιερότερο νησί του αρχαίου ελληνικού κόσμου — αντιμετωπίζει τις συνέπειες της υπερανάπτυξης.
Ο Νίκος Ζουγανέλης, «γέννημα θρέμμα» Μυκονιάτης και ιδιοκτήτης του παραδοσιακού αγροκτήματος «Ρίζες», έχει επιλέξει να κάνει τα πράγματα διαφορετικά. «Δεν προσφέρουμε σαμπάνια, δεν έχουμε μουσική, ούτε πλήθη», λέει στη Σμιθ. Αντίθετα στις Ρίζες μπορεί κανείς να βρει μαθήματα μαγειρικής, αρτοπαρασκευής και ιππασίας ανάμεσα σε άλλες δραστηριότητες. Βέβαια, η αποστολή του Νίκου Ζουγανέλη να τιμήσει τον αυθεντικό Κυκλαδίτικο τρόπο ζωής του νησιού ήταν εν μέρει αντίδραση σε ό,τι έβλεπε γύρω του. Δεν ήταν όμως ενστικτώδης. Κι ο ίδιος, εξηγεί στη Σμίθ, έχει συμβάλει στην πρωτοφανή επιτυχία της Μυκόνου καθώς, όπως και ο πατέρας του, ήταν σε κατασκευαστική εταιρεία. Πέρασε πολλά χρόνια από τα 52 του να χτίζει τις βίλες και τα ξενοδοχεία που συνέβαλαν στο να γίνει το βραχώδες εξόγκωμα, του οποίου το έδαφος ήταν γνωστό για τη σκληρότητα από την αρχαιότητα, σε αυτό που είναι σήμερα: μια παιδική χαρά για τους πλούσιους και τους διάσημους. «Το νησί μας είναι γεμάτο, έχει ξεπεράσει τα όριά του», λέει στον Guardian η Μαριγούλα Αποστόλου, πρόεδρος του τοπικού λαογραφικού μουσείου. «Το φυσικό μας περιβάλλον έχει καταστραφεί, οι υποδομές ύδρευσης και αποχέτευσης δεν μπορούν να ανταποκριθούν και όλα αυτά πριν καν μιλήσουμε για την απειλή στον τρόπο ζωής μας επειδή το νησί προσφέρεται ως νησί για πάρτι».
Παρόμοια εικόνα μεταφέρει και η Ειρήνη Συριανού, η οποία αναδεικνύει τον πολιτισμό του νησιού μέσα από την τέχνη του μωσαϊκού και εμπνέεται από τα εξαιρετικά αρχαία παραδείγματα που βρίσκονται στο γειτονικό νησί της Δήλου. Κόρη αγρότη, ανησυχεί όλο και περισσότερο για τους ντόπιους που είναι ανήμποροι να σηκώσουν τα βάρη των διογκωμένων ενοικίων και των λογαριασμών του σουπερμάρκετ. Ακόμα και πολλές παραλίες έχουν ιδιωτικοποιηθεί και χρεώνουν €70 για μια ξαπλώστρα, εξηγεί η Σμιθ στο ρεπορτάζ. «Πολλοί από εμάς έχουμε ξεχάσει ότι είμαστε παιδιά ανθρώπων που ήταν φτωχοί», ενώ προσθέτει ότι η ηχορύπανση από τα μπαρ έχει αναγκάσει τους κατοίκους να μαζέψουν υπογραφές και να απευθυνθούν στον δήμο. «Το να ζεις εδώ είναι δύσκολο, οι τιμές είναι άπιαστες και οι συνθήκες εργασίας είναι σκληρές για όσους εργάζονται σεζόν. Αυτό που δεν θέλει κανείς μας είναι να χάσει το νησί μας τη ψυχή του, τον χαρακτήρα του».
Στο γραφείο του ο δήμαρχος έχει μια πανοραμική θέα του απέναντι λόφου, ο οποίος ήταν πρακτικά άδειος όταν ήταν παιδί, ενώ σήμερα είναι μια ενιαία μάζα από βίλες, πολλές εξοπλισμένες με σεφ, θυρωρούς και μασέζ προετοιμασμένοι να εξυπηρετήσουν τα καπρίτσια ποδοσφαιριστών και άλλων «A-listers», περιγράφει η Σμιθ. Κι ο ίδιος ανησυχεί ότι η Μύκονος μπορεί να πλησιάζει ένα σημείο κορεσμού, μετa την ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης ότι θα προωθήσει τα αμφιλεγόμενα σχέδια για την κατασκευή γιγαντιαίων ξενοδοχειακών μονάδων στο όνομα των «στρατηγικών επενδύσεων». Ένα σχέδιο που υποστηρίζεται από επενδυτές του Αμπού Ντάμπι και του Κουβέιτ προβλέπει την κατασκευή ενός μικρού χωριού με λιμάνι ικανό να φιλοξενεί σούπερ γιοτ. «Η Μύκονος είχε την καλύτερη της χρονιά, οι αφίξεις των τουριστών αυξήθηκαν τουλάχιστον κατά 20%, αλλά το μεγαλύτερό μας πρόβλημα είναι η βιώσιμη ανάπτυξη», παραδέχτηκε ο δήμαρχος στον Guardian. «Θέλουμε να αποφασίσουμε το δικό μας μέλλον σαν τοπική κοινότητα… ναι, είμαστε κοσμικό νησί, αλλά η Δήλος είναι δίπλα. Ο Έλον Μασκ την επισκέφθηκε και είμαστε ευγνώμων γιατί θα θέλαμε να είμαστε γνωστοί και ως κέντρο του πολιτιστικού τουρισμού. Το τελευταίο πράγμα που θέλουμε είναι να χάσουμε την πολιτιστική μας ταυτότητα».
Πηγή: Protagon.gr